به کارگیری معادلات نرمال سازی در تعیین درختان برتر گونۀ راش (fagus orientalis lipsky) در طرح جنگلداری دکتر بهرام نیا، گرگان

برنامه های اصلاح نژاد درختان جنگلی با انتخاب درختان برتر در توده های طبیعی، ما را در رسیدن به حداکثر بهره‎وری و افزایش تولید جنگل‎ها یاری می کند. شناسایی درختان برتر گونۀ راش شرقی به عنوان یکی از مهم ترین گونه های تولیدی جنگل های شمال ایران، برای حفظ و توسعۀ ژنتیکی توده های آن اهمیت بسیاری دارد. به این منظور با توجه به نواحی رویشی راش در سری یک جنگل شصت کلاتۀ گرگان، پارسل ‍ هایی‎ با تیپ راش تا راش آمیخته انتخاب شدند. 46 درخت کاندید برتر به روش مقایسه ای، شناسایی شده و بر اساس 20 صفت کمی و کیفی با درختان مقایسه‎ای، ارزیابی شدند. سپس با وزن دهی صفت ها و به کمک روش امتیازدهی بر اساس محاسبۀ معادلات نرمال سازی، درختان امتیاز‎دهی شده و درختان برتر نهایی مشخص شدند. بر اساس نتایج معادلات نرمال سازی‎، 37 پایه از درختان کاندید برتر و 9 پایه از درختان مقایسه ای، شناسایی شده و با توجه به رتبۀ آنها به عنوان درخت برتر نهایی معرفی شدند و مشخص شد که این روش دقت زیادی در تفکیک جزئی تفاوت های درختان برتر و غیر برتر دارد. صفت های مهم در شناسایی درختان برتر نهایی راش در ابتدا، ارتفاع کل، راست بودن تنه و موجداری تنه و سپس رویش قطری، طول تنه بدون شاخه، زاویۀ شاخه‎ها و تقارن تاج تعیین شد.